آشنایی با خصوصیت ماههای رومی و عمل کردن صحیح دستورات (  که مجموع خوردنی ها و نوشیدنی ها و بایدها و نبایدهاست) هر ماه میتواند سلامت جسمی و روحی ما را تامین کند. آنچه در این تحقیق میخوانید بر پایه  مطالب امام رضا (ع) می باشد.

 

فصل بهار ؛فصل روح دهنده انسانها

 

آزار ,  که اولین ماه بهار می باشد که 30 روز می باشد و تقریبا یک هفته قبل از فروردین شمسی شروع  و تا حدود 24 فروردین ادامه دارد. 

 

در اینماه هوای شب و روز پاکیزه و معطر است, زمین نرم می شود و باصطلاح  منافذ زمین گشاده و باز می شود. خون به هیجان می آید و غلبه بلغم و امراض بلغمی دفع می شود.  در اینماه بیشتر غذایی که مناسب است عبارتنداز: غذاهای لطیف که به آسانی هضم و جذب بدن میگردد , و گوشت ( نیم پخته) و تخم مرغ نیم برشت بایست خورد. نوشیدن شربتهای حلال که با آب تعدیل شده باشد مفید است. 

 

در اینماه از خوردن پیاز , ریحان, پونه, سیر و ترشی پرهیز کرد. (1)                در اینماه نوشیدن مسهل نافع است برای اینکه فضول و مواد زائد زاییده شده در زمستان را از بدن تنقیه نمایند و فسد و حجامت هم مناسبست  تا خون فاسد را از بدن اخراج نماید و عوارض پوستی همچون جوش و دمل , خارشهای مختلف را دفع می نماید.

 

 

 

نیسان  , دومین ماه بهار که 30 روز است تقریبا از 25 فروردین شروع تا 23 اردیبهشت ادامه دارد.

 

در اینماه روز بلند و طولانی میشود. و مزاج فصل قوی تر میشود  و خون بحرکت در می آید , بادهای بهاری از طرف شرق در اینماه می وزد. در اینماه غذاهای که ملین طبع است و شکم را نرم می نماید استفاده کرد  , کباب‌های لطیف و همه چیزهایی که با سرکه تهیه می‌شود مثل زیرباج و سکباج (2)  و گوشت های حیوانات شکاری  بریان شده مثل کبک ، تیهو، درّاج، آهو و امثال آن و در این ماه جماع  و در حمام بدن را روغن مالیدن و ماساژدادن  خوبست ؛ در حال گرسنگی آب نخورید و گیاهان و گلهای معطر و جمیع عطرهای خوش بو را ببو‌یید. نوشیدن آب باران نیسان هم سفارش شده و گفته شده دواست. (3)

 

ایار  , سومین ماه بهار که 31 روز می باشد و تقریبا از 24 اردیبهشت شروع تا 23 خرداد  ادامه دارد. 

 

در اینماه بادها از غبار صاف و لطیف است و آخر فصل بهار می باشد. در این دوره خوردن غذاهای شور و گوشت‌های غلیظ را مثل گوشت کله و پاچ? گوسفند و گوشت گاو منع شده و همچنین خوردن ماست ترش و خامه و  شیر را نیز مفید نیست،  در آن ماه در اوّلِ روز حمام رفتن بسیار خوب است ؛ و ریاضت و کارهای سخت را قبل از غذا مکروه دانسته ­اند. (4)

 

 

 

---------شرح پاورقی

 

1-خوردن ترشی , سرکه , میوه های نارس قلب را ضعیف و خون را رقیق کرده و به هیجان می آورد از طرفی مقتضای فصل بهار نیز آنست که خون زیاد شود و به هیجان در آید و معلومست که صعب دستگاه قلب و هیجان خون با هم مناسبتی ندارند. سیر و پیاز از طرفی فشار خون را پایین آورده وبا هیجان خون تناسب ندارد و از طف دیگر سیر و پیاز خواب آور , فصل بهار هم که بنا به مقتضای آب و هوا  خواب آور و در نتیجه میزان خواب زیاد شده   و بی نظمی ایجاد میکند.از طرف سوم آنکه سیر و پیاز قوه باه و شهوت را تقویت می کند, این خاصیت در خود فصل بهار با هیجان خون وجود دارد و باخوردن سیر و پیاز زیادتر شده و این به صلاح قوه جنسی نمی باشد. از طرف چهارم  سیرو پیاز به شدت بلغم را کم میکند و خصوصیت  فصل بهار همین می باشد, لذا کاهش بیش از حد بلغم  بدن را آماده یکسری بیماری میکند.

 

2- زیرباج آن است که گوشت را بقدر یک رطل ریزه کنند و اگر مرغ باشد از بندها جدا کرده بادارچین و نخود مقشر و روغن کنجد و آب جوشانیده و نیم رطل سرکه و ربع رطل جلاب با شکر سفید و یک اوقیه بادام محلول در گلاب و یک درم گشنیز خشک و مثل آن عود وسداب و قلیلی زعفران اضافه کنند. (تحفه ? حکیم مو?من ).                      و سکباج که نوعی از آش است که از سرکه وبرنج یا بلغور سازند.  

 

3-سیّد جلیل علىّ بن طاوس رَحَمهُاللّهُ روایت کرده است که روزى جمعى از اصحاب نشسته بودند حضرت رسالت پناه صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَاله داخل شد و بر ایشان سلام فرمود و ایشان جواب سلام گفتند پس حضرت فرمود که مى خواهید تعلیم نمایم شما را دوائى که جبرئیل مرا تعلیم کرده است که محتاج به دواى اطبّا نبوده باشم .

 

پس حضرت امیرالمؤ منین علیه السلام و سلمان و دیگران سؤ ال نمودند که آن دوا چیست ؟ 

حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَاله به حضرت امیرالمؤ منین علیه السلام خطاب نمود و فرمود که

 در ماه نیسان رومى آب باران مى گیرى و سوره فاتحة الکتاب و آیة الکرسى و قل هُوَاللّه و قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ و قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ و قُلْ یا اَیُّهَا الْکافِروُنَ هر یک را هفتاد بار مى خوانى و به روایت دیگر سوره اِنّا اَنْزَلناهُ را نیز هفتاد مرتبه مى خوانى و هفتاد مرتبه اللّهُ اَکْبَرُ و هفتاد مرتبه لا اِلهَ اِلا اللّهُ مى گوئى و هفتاد مرتبه صلوات بر محمّد و آل محمّد مى فرستى و هفت روز در بامداد و پسین از آن آب مى آشامى به حقّ آن خداوندى که مرا براستى بر خلق مبعوث گردانیده است سوگند یاد مى کنم که جبرئیل گفت که حق تعالى بردارد از کسى که این آب را مى آشامد هر دردى را که در بدنش باشد و عافیت بخشد او را و بیرون کند دردها را از بدن او و استخوانهاى او و اگر در لوح دردى براى او مقدّر شده باشد محو نماید ...

 

4-مقصود از خوراکیهای غلیظ غذاهای چرب نیست لذا  کره , روغنجات و دنبه و... ممنوع نمی باشد. ماست مانده و ترشیده , خامه بواسطه غلظتی که دارد دیر جذب بدن می شود.